

در جهانی که هیاهو بر سکوت غلبه دارد و خشم، زبان غالبِ خانهها شده است، هال رانکل با صدایی آرام از دور دست میرسد و به ما یادآور میشود: «آرامش، مهمترین ابزار تربیت است.»
کتاب تربیت بدون فریاد نه دستورالعملی برای «کنترل فرزند» بلکه دعوتنامهای است برای بازگشت والدین به خود. نویسنده، که مشاور خانواده و متخصص در اصلاح روابط است، بارها تأکید میکند که کودکان به «کنترل» نیاز ندارند، بلکه به والدینی نیاز دارند که ابتدا بر خود مسلط باشند.
در این کتاب، فریاد به عنوان دشمن تربیت معرفی میشود. فریادی که نه از قدرت، بلکه از ضعف ناشی میشود؛ از ناتوانی در کنترل هیجانات، و از واکنش به رفتار کودک بهجای پاسخ سنجیده. رانکل با شجاعت مینویسد:
«ما نمیتوانیم فرزندانمان را کنترل کنیم، اگر خود را کنترل نکنیم.»
چه میآموزیم؟
تربیت مؤثر، از خودآگاهی آغاز میشود. نویسنده والدین را دعوت میکند تا بهجای تمرکز بر اصلاح رفتار کودک، ابتدا واکنشهای خود را بررسی کنند.
قدرت واقعی در آرامش است. او والدینی را تصویر میکند که بینیاز از تهدید، با اقتدار درونی فرزندان را هدایت میکنند.
مفهوم «قلمرو شخصی» در تربیت بسیار کلیدی است. هر کودک نیاز دارد تا یاد بگیرد در فضای شخصی خود مسئولیت تصمیمهایش را بپذیرد.
واکنش یا پاسخ؟ نویسنده تفاوت عمیق بین واکنش هیجانی (فریاد، تهدید، عصبانیت) و پاسخ آگاهانه را شرح میدهد؛ و این یکی از نقاط تحول در کتاب است.
تمرین جودو در تربیت. روشی استعاری که نشان میدهد گاهی، قدرت در تسلیم آگاهانه نهفته است؛ و پرورش فرزند سالم، با مبارزه و زور حاصل نمیشود.
برخی جملات درخشان کتاب:
«تربیت بدون فریاد، انقلاب در روابط خانواده است.»
«فرزندانتان را با انتخابهایشان روبهرو کنید، نه با فریادهایتان.»
«تنها راه حفظ نفوذ بر فرزندان، تسلط بر خود است.»
«ما نمیخواهیم فرزندانمان فرمانبر باشند؛ میخواهیم خودگردان باشند.»
این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟
والدینی که از رفتار فرزندشان خسته شدهاند، اما نمیخواهند راهِ تهدید و تنبیه را ادامه دهند.
کسانی که احساس میکنند فرزندشان «کنترلشان را به دست گرفته».
مربیان و معلمان و مشاورانی که در جستجوی روشهای مؤثر و محترمانهی تربیتیاند.
در دنیایی که پر از فریاد است، سکوت یک هنر است.
در خانههایی که از اضطراب لبریزند، خونسردی یک قدرت است.
و در تربیتی که بر پایهی کنترل بنا شده، خودکنترلی یک انقلاب است.
تربیت بدون فریاد فقط یک کتاب نیست؛ نقشهای است برای ساختن خانهای که در آن، عشق بدون قید، آرامش بدون هیاهو، و رشد بدون تهدید جریان دارد.
گردآورنده:مهدیه فریدونی